Nu er langzaamaan weer meer gesport mag worden, richten veel sporters en coaches hun vizier op het komende seizoen. En dat merk ik in de gesprekken met coaches. Het gaat minder over corona en meer over onderwerpen waar we pre-corona ook over spraken.

Zo ook de vraag van een voetbalcoach over de ideale wedstrijdvoorbereiding. Hij vertelde over een wedstrijd afgelopen seizoen tegen een zeer sterke tegenstander, die hij, in de race voor het kampioenschap, erg graag wilde winnen. Dit zou ‘dé horde’ van het seizoen zijn.

Kansloos verloren

Hij had de tegenstander goed geobserveerd en meerdere trainingen besteed aan vormen om dat team te verslaan. En de puntjes op de i gezet in de wedstrijdbespreking. De ideale voorbereiding. Zou je denken. Maar: “De wedstrijd ging kansloos met 3-0 verloren, mijn team zat geen moment in de wedstrijd en werd finaal overlopen”. En zijn conclusie: “‘Ik heb deze tegenstander in het hoofd van mijn jongens veel te belangrijk gemaakt”.

Hij vraagt zich af (en jij misschien ook wel): “Hoeveel vertel ik over een tegenstander (strijdwijze, sterke punten, zwakke punten, goede spelers, spelhervattingen, etc.) in de wedstrijdbespreking voor de wedstrijd? Is een bespreking vooraf eigenlijk wel nuttig?

Een mooi onderwerp voor een nieuw blog.

Laat ik beginnen met zeggen dat ik geen coach ben, en geen expert als het gaat om de ideale wedstrijdvoorbereiding op het gebied van teamtactiek. Maar als sportpsycholoog weet ik wel wat belangrijk is om sporters mentaal goed voor te bereiden op een wedstrijd.

Waarom een wedstrijdbespreking?

Wat is eigenlijk het doel van de wedstrijdbespreking? Het doel is je sporters in de ideale prestatietoestand te brengen. Ze weten wat ze moeten doen (tactiek), ze hebben er zin in, ze zijn gefocust, hebben de juiste spanning en ze hebben er vertrouwen in.

Het grote gevaar van de wedstrijdbespreking, is dat je als coach te veel wilt. Maar bedenk dit:

  • Je sporters hebben weken, maanden, jaren van training achter de rug, je mag er dus van uit gaan dat ze er wel klaar voor zijn. Als het in de laatste minuten voor de wedstrijd nog moet gebeuren, ben je te laat.
  • Motivatie en spanning hebben ze waarschijnlijk ook wel, zo vlak voor de wedstrijd. Zeker wanneer het een belangrijke wedstrijd is. In de meeste gevallen hoef je daar dus ook niets mee te doen. Sterker nog, als jij ze nog eens extra gaat motiveren, kan dit gevoeld worden als extrinsieke motivatie (controle), waardoor de intrinsieke motivatie, het plezier juist afneemt. En ga je ze oppeppen, bestaat de kans dat hun spanning juist te hoog wordt. Hierdoor kunnen ze (jouw) informatie niet goed meer opnemen en wordt het lastiger goed te presteren.
  • Vlak voor de wedstrijd zitten veel sporters al in hun eigen proces, waardoor ze niet eens meer in staat zijn om goed naar je te luisteren. Gooi dus geen berg instructies over hen heen, die ze toch niet kunnen verwerken.

Wat dan wel?

  • Benoem slechts één tot drie strategische punten, die essentieel zijn voor een goede teamprestatie (tegen deze specifieke tegenstander). Bijvoorbeeld: in de aanval moeten jullie het tempo hooghouden. En in de verdediging meteen bovenop de tegenstander. That’s it? Ja, that’s it.
  • Ken je sporters, weet wat ze nodig hebben, en geef ze dat. Heb je verschillende types in je team (wie heeft dat niet?), dan houd je je pre-game speech qua motivatie en oppeppen neutraal.
  • Vervolgens laat je je sporters snel hun eigen ding weer doen. Wie dan nog opgepept moet worden, pep je op. Wie juist snel te gespannen is, praat je rustig toe, en help je even rustig adem te halen. Wie een specifieke taak heeft, geef je nog die ene instructie mee (dus niet nog vijf punten, die neemt h/zij toch niet op).

Conclusies

Dus het antwoord op de vraag: “Is een bespreking vooraf eigenlijk wel nuttig?”, is mijn antwoord ja. Je moet als team weten wat de belangrijkste focus is, welke kracht je gaat inzetten, om samen goed te presteren.

Dan de vraag: “Hoeveel vertel ik over een tegenstander (strijdwijze, sterke punten, zwakke punten, goede spelers, spelhervattingen, etc.) in de wedstrijdbespreking voor de wedstrijd?”. Het is relevant om je spelers te vertellen wat ze ongeveer kunnen verwachten van de tegenstander. Dit helpt ze mentaal en tactisch voor te bereiden (als mijn tegenstander geneigd is van veraf te schieten, houd ik daar rekening mee in mijn verdediging). Het helpt ook te begrijpen waarom we als team doen wat we doen (meteen bovenop de tegenstander in de verdediging helpt te voorkomen dat speler X van afstand gaat schieten). En het helpt voorkomen dat je team voor verrassingen komt te staan, die kunnen afleiden.

Het bespreken van de tegenstander kan je prima doen in de week voor de wedstrijd, zodat je in de wedstrijdbespreking, alleen nog hoeft te focussen op die 1, 2, of 3 strategische punten. En inderdaad, maak de tegenstander niet te groot, en pas niet alles daarop aan. Ga vooral uit van je eigen krachten.

Dus…

Less is more & heb vertrouwen in de weken, maanden van training en voorbereiding.

#succes!